In de serie ‘Dilemma’s uit het werkveld van een (restauratie)architect’, een nieuw dilemma.
‘Waarom wordt de ene monumentale wijk wel gerenoveerd en de andere niet?
Je kent ze wel de (vooroorlogse) woonwijken met karakteristieke straatjes en dito huizen. Monumentale woningen die een dorp of wijk zo bijzonder maken. Maar vaak voldoen deze huurwoningen niet aan de huidige wooneisen. Al geven de bloeiende geraniums je een ander beeld, achter de gevel is het vaak behelpen. De woningen zijn donker, vochtig, het tocht en zijn niet warm te krijgen in de winter.
Desondanks houden de huurders van hun wijk; een vertrouwde plek waar men elkaar kent, om elkaar geeft en niet weg wil. Dat geldt zeker voor de oudere bewoners. De wijk ‘verdient’ een duurzame renovatie die zorgt voor woonkwaliteit en –comfort. Toch gebeurt dit niet altijd.
Keuzes maken
Het renoveren en verduurzamen van bestaande woningen is kostbaar. Ter illustratie: een renovatie van een woning is ongeveer tweemaal zo duur dan sloop en nieuwbouw. Natuurlijk kijkt een woningcorporatie breder dan alleen de financiële consequenties. Zij heeft een brede verantwoordelijkheid en houdt in haar besluitvorming ook rekening met sociale, culturele en maatschappelijke belangen.
Een grondig haalbaarheidsonderzoek en kosten-batenanalyse is daarbij onmisbaar. Wij ondersteunen de woningcorporaties hiermee en presenteren reële voorstellen, een plan van aanpak inclusief het proces van bewonersparticipatie. De uiteindelijke besluiten worden niet altijd omarmd. En dat begrijpen we.
Segregatie of integratie
Soms gaat het niet alleen over de stenen. Een woningcorporatie kan geconfronteerd worden met onaangepaste huurders die overlast bezorgen in een wijk. Als woningcorporatie heb je de verantwoordelijkheid te zorgen voor een veilige woonomgeving voor álle huurders. Begeleiding van overlast gevende huurders is een intensief proces en niet altijd succesvol. Waarbij men ook de imagoschade voor de toekomst van de wijk niet mag en kan negeren. Een mogelijke keuze is segregatie; het verplaatsen van deze huurders naar een afzonderlijke plek. Voor de ene woningcorporatie is dit een oplossing. Een andere corporatie kiest voor integratie. Het blijft een dilemma.
Het Boostenwijkje in Maastricht
De huurwoningen in het Boostenwijkje in Maastricht, zijn getransformeerd tot aantrekkelijke grote comfortabele en duurzame woningen. Na de renovatie zijn de huizen te koop aangeboden. De opgebrachte financiële middelen zijn ingezet voor de bouw van nieuwe sociale huurwoningen elders in de stad Maastricht. Een acceptabele oplossing, maar niet voor iedereen. Vanwege de koopprijs is niet iedere voormalige huurder kunnen terugkeren naar zijn/haar ‘thuis’. Dat hadden wie iedere bewoner wel gegund. In de praktijk blijkt dit niet haalbaar te zijn.
De wijk Nuinhof in Nuth
De wijk Nuinhof in Nuth, is een wijk met meerdere uitdagingen. Het was duidelijk dat niet alleen de monumentale woningen, ook de leefbaarheid van de wijk moest verbeteren. Na een grondig onderzoek, inclusief advies van de monumentencommissie en de Rijksdienst voor Cultureel erfgoed, is gekozen voor een gecombineerde oplossing. En wel een duurzame renovatie van een gedeelte van de woningen en sloop van een ander deel met vervangende nieuwbouw. Het aanzicht van de karakteristieke wijk werd daardoor deels behouden en door de nieuwbouw kreeg de wijk een positieve impuls en werd weer geliefd als woonomgeving voor huidige en toekomstige bewoners. Voor een aantal huurders heeft de woningcorporatie elders een woning gevonden.
Begrijp je onze dilemma’s? Keuzes moeten we iedere dag maken, helaas moeten we ook betrokkenen teleurstellen.